'Dat is kunst Willy'

COR JARING | 'DAT IS KUNST WILLY'

Eenmaal bekend als fotograaf kwam Jaring weinig meer thuis. Echtgenote Willy Zoutberg-Jaring stond er alleen voor. Ze deed het huishouden, voedde Ellis (1958) en Jeroen (1965) op en werkte, onder meer in de restauratie van de Jaap Edenbaan, om de huur te kunnen betalen. Jaring bracht de dag door in verschillende Amsterdamse kroegen. Na sluitingstijd nam hij zijn toogvrienden mee naar zijn atelier in de Dapperbuurt, waar ze doordronken tot alle flessen leeg waren. Dan stapte hij in zijn auto en reed naar huis. Zo’n thuiskomst verliep tumultueus. “Hij maakte veel kabaal en was enorm liederlijk”, zegt Willy. Hevige ruzies ontstonden, regelmatig vlogen de echtelieden elkaar in de haren.

Het kwam voor dat Jaring bekenden, zoals inbreker Japie de Gevelklimmer, of onbekenden mee naar huis nam. Willy: “Dan lag er weer zo’n vieze zwerver op de bank te pitten, zonder dat ik het wist.” Zoon Jeroen zegt zich regelmatig ‘het leplazarus’ te zijn geschrokken als hij ’s ochtends nietsvermoedend de huiskamer instapte. Dochter Ellis was bang voor Gerrit de Ethersnuiver, een verlopen provo die de damp van oplosmiddelen inhaleerde. “Hij zag eruit als Catweazle, zodra hij binnenkwam vulde de kamer zich met een misselijkmakende ziekenhuisgeur.” Jeroen was onder de indruk van het latere VVD-Kamerlid Jaap Metz, die in hun huiskamer glasscherven zou hebben gegeten.

Als Jaring in de loop van de ochtend ontwaakte werden er eieren gebakken en kreeg de logé een tientje mee om de dag door te komen. Willy: “Terwijl we zelf nauwelijks genoeg hadden om rond te komen!” “Geld is alleen maar papier”, zei Jaring dan. Willy kon er niet meer tegen. ’s Avonds schakelde ze de bel uit en barricadeerde ze de voordeur met een ladder. “Als je hebt gezopen, zei ik, blijf je maar in je atelier.” In datzelfde atelier vond ze op een middag foto’s van blote vrouwen. Die vrouwen pikte Jaring op in provocafé Hans en Grietje. Hij nam ze mee naar een natuurgebied waar ze zich gewillig ontkleedden. “Ik was ontzettend kwaad natuurlijk.” “Dat is kunst, Willy”, antwoordde Jaring.

Vrienden en kennissen kwamen helpen toen ze van de Javastraat naar de Middenweg verhuisden. “Iedereen was er, behalve Cor”, zegt Willy. Jaring zat in de kroeg, aan de verhuizing had hij niet gedacht. Het kwam ook voor dat hij vakanties vergat. “Op een keer zouden we naar het Gardameer gaan”, zegt Willy. “De kinderen en ik stonden klaar met onze spullen.” Haar echtgenoot verscheen niet, dus stapte ze noodgedwongen met de kinderen in de krappe auto van een vriendin. Meestal was er onvoldoende geld voor het Gardameer en gingen ze naar een camping bij Harderwijk. Meestal zonder hun vader, die telkens weer beloofde ditmaal op tijd te zullen zijn. Liftend wisten Willy en de kinderen de camping dan alsnog te bereiken. Ellis en Jeroen merken op dat als hun vader wél op tijd was voor een vakantie, ze geweldige avonturen met hem beleefden en er altijd op uittrokken. Op zijn verjaardag was iedereen er, behalve Jaring zelf. Als het gezelschap aan het einde van de avond wilde vertrekken, kwam hij aanzetten, met bijvoorbeeld een ingehuurde accordeonist. Jeroen: “De jassen moesten weer uit, de flessen open.”

Op zondag gingen Willy en de kinderen wel eens mee naar het café. “Dat was verschrikkelijk”, zegt Willy. “Telkens als we wilden gaan kwam er weer iemand binnen: kom op, Cor, nog eentje.” Soms reed ze op haar brommertje met Ellis achterop de kroegen langs. “Dan moest ik naar binnen om mijn vader te halen”, zegt Ellis. Als haar vader naar buiten kwam zei Willy dat hij naar huis moest rijden. “Dan stapte hij in zijn auto en reed vervolgens vrolijk naar een andere kroeg.” De kinderen hadden in die tijd – nu is dat anders; ze hebben juist respect voor zijn persoonlijkheid en prestaties – genoeg van hun vader. “Gooi hem er toch uit, ma”, zeiden ze. Uiteindelijk deed Willy dat ook; tijdelijk betrok Jaring een woonboot. Een paar keer per week ging ze langs, om de vuile was op te halen en schoon te maken. Na een tijd dook hij weer op in het huis aan de Middenweg. “Dat heb ik voor jullie gedaan”, zei Willy. “Terwijl wij dat op dat moment helemaal niet wilden”, zegt Jeroen.

Toen veranderde er iets. Op aandringen van Willy begon Jaring met het slikken van alcoholontwenningspillen. Iedere dag, behalve op vrijdag; dat was zijn drinkdag en dan mocht hij op stap. Hoewel hij soms smokkelde, waarop Willy de pil door zijn eten prakte en hij woedend en doodziek opbelde vanuit een café, kwam er meer rust en regelmaat in zijn leven. “Ineens was hij ’s avonds thuis”, zegt Jeroen. “Hij ging met mij mee naar voetbal, geen training of wedstrijd sloeg hij over.” Jaring stortte zich op nieuwe, onverwachte hobby’s, zoals het bouwen van miniatuurschepen in flessen of het graveren van potvistanden. Zijn werk raakte uit de gratie: hij was voornamelijk bekend van zijn provofoto’s en die periode was voorbij. Begin jaren tachtig ging hij lesgeven, aan een fotografieopleiding in Enschede, wat tweeduizend gulden in de maand opleverde. “Voor het eerst was er een stabiel inkomen”, zegt Willy. Cor Jaring bouwde zelfs pensioen op.

Door: 'Joris van Casteren 

Foto: Expositie Huis Marseille